Với nhiều bạn trẻ mới đi làm, việc thấy khoản “thuế TNCN” bị trừ trong bảng lương khiến không ít người thắc mắc: “lương chưa cao thì vì sao lại phải đóng thuế?”
Thực tế, hiểu đúng về thuế thu nhập cá nhân (TNCN) không chỉ giúp bạn tránh bị khấu trừ không rõ lý do, mà còn giúp tối ưu quyền lợi thu nhập thông qua các chính sách giảm trừ và hoàn thuế hợp pháp. Dưới đây là 5 điều quan trọng bạn cần nắm rõ:
1. Thu nhập bao nhiêu thì phải đóng thuế?
Theo quy định hiện hành, người lao động được hưởng các mức giảm trừ sau:
- Giảm trừ cho bản thân: 11 triệu đồng/tháng
- Giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc: 4,4 triệu đồng/tháng
Từ đó, chỉ khi thu nhập của bạn vượt tổng các mức giảm trừ này mới phải nộp thuế.
Ví dụ cụ thể:
- Nếu không có người phụ thuộc, bạn sẽ bắt đầu phải đóng thuế khi thu nhập trên 11 triệu đồng/tháng.
- Nếu có 1 người phụ thuộc, mức thu nhập cần vượt là 15,4 triệu đồng/tháng.
- Với 2 người phụ thuộc, ngưỡng chịu thuế là 19,8 triệu đồng/tháng.
- Việc đăng ký người phụ thuộc đúng quy định sẽ giúp bạn được giảm trừ chính xác và không phải nộp thuế nếu chưa đến ngưỡng.
2. Thực tập, thử việc có phải đóng thuế?
Trường hợp bạn chưa chính thức ký hợp đồng lao động dài hạn, việc đóng thuế vẫn có thể áp dụng tùy theo hình thức hợp đồng:
- Hợp đồng trên 3 tháng: Nếu thu nhập dưới 11 triệu đồng/tháng, không phải nộp thuế.
- Hợp đồng dưới 3 tháng hoặc trả lương từng lần (tính theo công việc): Nếu thu nhập từ 2 triệu đồng trở lên/lần, sẽ bị khấu trừ tạm thời 10%.
Nếu cuối năm tổng thu nhập của bạn vẫn chưa đến ngưỡng phải nộp thuế, có thể:
Gửi mẫu cam kết 08/CK-TNCN để không bị khấu trừ, hoặc thực hiện thủ tục hoàn thuế TNCN để nhận lại phần thuế đã bị khấu trừ.
3. Công thức tính thuế TNCN đơn giản
Để tự tính số thuế phải nộp, bạn có thể sử dụng công thức sau:
Thuế TNCN = (Tổng thu nhập – Các khoản giảm trừ – Các khoản miễn thuế) x Thuế suất
Trong đó:
- Thuế suất được áp dụng theo biểu thuế lũy tiến từng phần (từ 5% đến 35%)
- Các khoản giảm trừ gồm: bản thân, người phụ thuộc, bảo hiểm bắt buộc
- Các khoản miễn thuế gồm: lương làm thêm ban đêm, làm thêm giờ đúng luật,...
4. Ví dụ minh họa thực tế
Chị B có mức lương 20 triệu đồng/tháng, có 1 người phụ thuộc và đóng 2,1 triệu đồng tiền BHXH bắt buộc.
Cách tính như sau:
- Giảm trừ bản thân: 11 triệu
- Giảm trừ người phụ thuộc: 4,4 triệu
Khấu trừ BHXH: 2,1 triệu
- Thu nhập tính thuế = 20 – 11 – 4,4 – 2,1 = 2,5 triệu đồng
- Thuế TNCN phải nộp = 2,5 triệu x 5% = 125.000 đồng
Mức thuế không lớn nhưng nếu hiểu rõ cách tính, bạn sẽ biết cách kiểm tra bảng lương và nộp/hoàn thuế chính xác.
5. Làm thêm, làm ban đêm có tính thuế không?
Theo quy định:
- Chỉ tính thuế với lương cơ bản và khoản trả đúng theo hợp đồng.
- Các khoản trả thêm do làm thêm giờ, làm ngày nghỉ, làm ban đêm theo quy định (từ 150% đến 300%) → được miễn thuế TNCN.
- Như vậy, nếu bạn đi làm thêm và được trả cao hơn do tính tăng ca, phần tiền này thường không tính vào thu nhập chịu thuế.
6. Kết luận
Hiểu rõ về thuế thu nhập cá nhân sẽ giúp người lao động:
- Không bị khấu trừ sai quy định
- Chủ động đăng ký giảm trừ người phụ thuộc
- Biết cách hoàn thuế nếu chưa đến ngưỡng chịu thuế